نام علمی استویا: Stevia rebaudiana Bertoni
درصد خلوص بذر استویا: ۹۹ درصد
در صد قوه نامیه بذر استویا: ۸۰ درصد
وزن هزاردانه استویا: 0/5 گرم
روشهای تکثیر گیاهچه استویا
الف ) تکثیر جنسی ( از طریق بذر ) :
بذر گیاچه استویا به دلیل عدم تلقیح صحیح و کامل دچار مشکل بوده و قدرت جوانه زنی بذر استویا حدود 80% می باشد .
ب ) تکثیر از طریق کشت بافت :
در این روش تکثیر قسمتی از اندام گیاهچه مادری جدا شده و در آزمایشگاه در بستر های رشد و توسط هرمون های رشد انجام می پذیرد .
محاسن تکثیر از طریق کشت بافت :
1- تکثیر گیاهچه با دارابودن تمامی خصوصیات والد به تعداد زیاد و در هر زمان می باشد .
معایب تکثیر از طریق کشت بافت :
1- تکثیر توسط هرمون های رشد وارداتی می باشد و تحریم ها و افزایش نرخ ارز . اثر مستقیم در افزایش قیمت دارد .
2- به علت وابسته بودن تولید به آزمایشگاه و حساسیت بسیار شدید به نور ، گرما و شرایط آزمایشگاهی ، در صورت ایجاد اشکال در شرایط آزمایشگاهی ، برق و تاسیسات . گیاهچه ها از بین رفته و تکثیر به تاخیر می افتد .
3- به علت ضعیف بودن گیاهچه باید پس از تکثیر و طی شدن مراحل اولیه باید با شرایط آب و هوایی مزرعه تطبیق یابد ( آداپته شدن ) . گیاهچه آداپته شده دارای ساقه های نازک و شکننده می باشد .
پ ) تکثیر از طریق قلمه :
در این روش تکثیر از طریق قلمه استویا می باشد . این روش بهترین و به صرفه ترین روش می باشد .
محاسن تکثیر از طریق قلمه :
1- بعلت عدم استفاده از هرمون ها و لولزم آزمایشگاهی . تکثیر از این طریق هیچگونه رابطه ای به قیمت ارز و تحریمات اقتصادی ندارد .
2- بعلت عدم نیاز به کارگر های ماهر هزینه تکثیر کاهش می یابد .
3- بعلت اینکه گیاهچه از اول در شرایط کشت تکثیر میگردد ، نیازی به آداپته کردن وجود ندارد .
4- به علت اینکه بر خلاف تکثیر کشت بافتی که جوانه ها علفی هستند ، در تکثیر قلمه ای جوانه ها بصورت چوبی هستند و ریشه بسیار زیادی تولید می کنند در زمان کاشت در مزرعه تلفات بسیار ناچیز میگردد .
معایب تکثیر از طریق قلمه :
از هر گیاهچه مادری فقط 10 قلمه میتوان گرفت . که البته با توجه به وجود 10000 گیاهچه در مزرعه ، میتوانیم در سال اول 100 هزار قلمه به بازار ارائه نماییم و در سال های بعد ظرفیت تولید قلمه استویا در سال 600 هزار قلمه برآورد شده است .
كشت اين گياه بوسيله بذربه سادگي انجام ميشود و كار پيچيده اي نيست. بذر گياه استويا دوستدار نور و حرارت است و در موقع كشت ابتداء در گلدانهاي كوچك پلاستيكي پرخاك مرطوب درگلخانه انجام مي بايد تا بخوبي گياه ريشه بدواند.بعد از يكي دو هفته گياه استويا رشد كرده و جوانه هاي ان قابل مشاهد است. بعد از رشد بوته هاي اوليه در فصل بهاران را به مزرعه انتقال ميدهند . موقع كاشت بذر استويا در گلخانه روي ان باخاك پوشانده نمي شود زيرا اين بذر نور و گرما را دوست دارد و اين مواد مورد نياز را مستقيم بايد دريافت نمايد تا به رشد كافي دست يابد.در موقع كشت كافي است كه بذر را بسيار ارام در خاك فرو برد. اين گياه نسبت به آفات مقاوم است و در صورت دريافت آفت مي توان از آفت كش هاي طبيعي براي دفع ان استفاده نمود.
تاریخ کاشت برای اولین بار در زمین ۲۰ تا ۳۰ فروردین است.
شرایط کاشت گیاه استویا
1-حداقل دما در زمستان 0 درجه و حداکثر32 درجه در تابستان
2-آب و هوای معتدل و گرمسیری
3-سی تا چهل هزار نهال برای هر یک هکتار
4-استفاده از نوار تیپ(قطره ای)برای کاشت این گیاه
5-استفاده نکردن از سموم برای از بین بردن علف های هرز
6-فاصله هر نهال برای کاشت 30 تا 40 سانت و فاصله بین مرزها 70 سانت
7-زمان آبیاری بهتر است هر روز باشد(حداقل 1 روز حداکثر2 روز)
8-زمان کاشت:15 اسفند تا 20 فروردین
9-استفاده از پلاسیک های مخصوص جهت جلوگیری از رشد علف های هرز
10-قیمت هر عدد نهال استویا در سال 1394 (500تا700) تومان به فروش می رسید.
شرایط برداشت گیاه استویا
1-برای هر 3 هکتار 3نفر کارگر جهت آبیاری،برداشت محصول،خشک کردن و کیسه گرفتن محصول نیاز می باشد.
2-محصول بعد برداشت در(محلی که آفتاب به آن نرسد) باید خشک شود.
4-گیاه در برداشت اول به فاصله 5 تا 7 سانتی از سطح زمین با قیچی باغبانی برش داده شود.
5-گیاه با سرشاخ ها و برگ خشک شود،برگ ها بعد از خشک شدن جدا شود.
5-در زمستان برای جلوگیری از سرما گیاه کف بر شود.
6-نحوه کاشت تا برداشت در سی دی آموزشی فروشگاه ایران به لیمو موجود می باشد.
توجیه اقتصادی کاشت گیاه استویا
- در سال اول از هر هکتار 1 تا 2 تن برداشت(و از سال دوم 3 تن در هر هکتار)
- یکبار کشت برابراست با پنج سال برداشت
- هر سال سه بار گیاه برداشت می شود(از سال دوم)
- در سال اول از گیاه استویا 2 بار برداشت می شود
- این گیاه 5 ساله می باشد.