تره

تره

تره متعلق به خانواده Liliaceae  با نام علمی  Alium ampeloprasum  و نام انگلیسی     Leek     میباشد.تره یکی از سبزی های قدیمی است که مصرف آن در ایران از دیرباز مرسوم بوده وبصورت تازه و خشک در بسیاری از غذاهای ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد.تره مانند بسیاری از سبزی های برگی دارای ویتامین های زیادی است،املاح معدنی بویژه آهن آن نیز زیاد است.در خارج بصورت سبزی ادویه ای و طبی از آن استفاده میشود.

*گیاهشناسی

تره گیاهی دو ساله است، گیاهی رزت با ساقه ی بسیار کوتاه و برگ هایی باریک که با یکدیگر همپوشانی دارند. محل اتصال برگ ها به رنگ سفید و در خاک قرار داردکه این نقطه همان نقطه رشد می باشد.تره دارای رشد اینترکالار(    Intercaler   ) میباشدو بعد از هر برداشت برگ های جدید عریض تر و طویل تر می شوند.

*آماده سازی زمین جهت کاشت تره

قبل از کاشت شخم نیمه عمیق بزنید، اگر خاک از لحاظ موادغذایی ضعیف است پیش از کاشت به زمین 25-20 تن در هکتار کود دامی اضافه کنید، درغیر اینصورت 100-80 کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم به خاک اضافه کنید.

*کاشت تره

از آنجایی که تره گیاهی دوساله است، بهترین زمان کشت مستقیم آن دربهار میباشد ولی در مناطق معتدله و گرمسیری امکان کاشت در پاییز نیز وجود دارد. در ایران کاشت تره بیشتر بصورت دستی و ردیفی صورت میگیرد.فاصله ردیف ها 30-20 سانتی متر و عمق کاشت 2-1 سانتی متر در نظر گرفته شود.

*عملیات داشت تره

از آنجایی که رشد تره کند میباشد، مبارزه با علف های هرز اهمیت زیادی دارد.علفکش داکتال به میزان 5.7 کیلوگرم در هکتار بعنوان علف کش پیش رویشی علیه علف هرز باریک برگ و پهن برگ بسیار موثر است. بعلت برداشت چندین باره تره دادن کودهای شیمیایی برای تقویت تره حائز اهمیت میباشد.مقدار کودهای شیمیایی حدود 120 کیلوگرم ازت(در سه مرحله)، 80 کیلوگرمP₂O₅  و200 کیلوگرم K₂O در هر هکتار است.پس از برداشت مرحله اول مقدار 60 کیلوگرم ازت در هر هکتار به ازای هر بار برداشت به زمین داده میشود.

*خاک مناسب کاشت تره

تره نیازمند خاک رسی-شنی با زهکش مناسب میباشد.تره ایرانی در خاک مرطوب و غنی رشد بهتری دارد.

*آبیاری تره

تره به خشکی حساس میباشدبنابراین نیاز به آب کافی در طول دوره رشد دارد، همچنین آب بیش از اندازه سبب کوتاهی قامت تره میشود.

*میزان بذر مورد نیاز جهت کاشت

وزن هزاردانه بذر تره بومی حدود 3.3 گرم و تره شادگانی حدود 2.8 گرم میباشد، میزان بذر مورد نیاز جهت کاشت بین 8-6 کیلوگرم در هکتار میباشد.

*عملکرد تره

عملکرد تره شادگانی نسبت به تره بومی بیشتر است و حدود 20% تا 25% افزایش عملکرد دارد زیرا عرض برگ آن بیشتر بوده و ارتفاع بیشتری هم پیدا میکند.تره شادگانی معمولا بین 35 تا 40 تن در هکتار در طی دو چین برداشت دارد ولی تره بومی حدود 27 تا 33 تن میباشد.وزن خشک سبزی حدود 8-7 تن میباشد.

*برداشت تره

در کاشت تره معمولا چین اول قابل استفاده نمیباشد، بنابراین ساقه تره باید کاملا کف بُر شود تا برگ ها پهن شوند و از چین دوم به بعد قابل استفاده گردد.برای برداشت تره هنگامیکه ارتفاع تره به 30 سانتی متر و عرض برگ ها 2-1 سانتی متر رسید، ساقه را از2 سانتی متری سطح زمین قطع و سپس کوددهی انجام شود و 1.5 ماه بعد از برداشت اولیه دوباره قابل برداشت میباشد.در تره امکان 10-8 بار در دو سال یعنی هر سال حدود 4 بار برداشت وجود دارد.

*آفات و بیماری تره

-بوته میری:قبل از کاشت بذرها با قارچ کش تیمار شوند، چرخش محصولات زراعی با غلات یا گراس ها برای کاهش عامل بیماری بسیار موثر است.

-سفیدک دروغی: زهکش خاک مناسب باشد، محصولات زراعی به مدت 4-3 سال به گونه های غیرآلیوم بچرخانید.

-زنگ: استفاده از بذر استاندارد

-ریشه صورتی: ضدعفونی کردن خاک توسط خورشید یا بخار آب

-مگس مینوز برگ: استفاده از روغن neem

*خواص تره

-در کاهش کلسترول خون موثر است.

-حاوی آهن،منیزیم و پتاسیم است.

-به رشد موی سر کمک میکند.

-سبب افزایش بهبود بینایی میشود.

جدول ارزش غذایی تره خام(مقدار در 100 گرم)

*سوالات رایج

-چرا عملکرد تره شادگانی بیشتر از تره بومی است؟

زیرا ارتفاع آن و عرض برگ آن بیشتر است.

-طول عمر بذر تره چقدر است؟

در شرایط استاندارد از 2 تا 2.5 سال به میزان 10% افت قوه نامیه دارد و پس از آن هر سال به شدت کاهش قوه نامیه دارد.جزء بذور ارندوکس است و دمای تا 10 درجه سانتی گراد برای نگهداری تره مطلوب است.