نام علمی ختمی دارویی: Althaea officinalis
درصد خلوص بذر ختمی دارویی: 90%
درصد قوه نامیه بذر ختمی دارویی: 80%
وزن هزار دانه بذر ختمی دارویی: 13/8 گرم
گیاه شناسی ختمی دارویی:
ختمی دارویی گياه بومي مناطق شرق مديترانه است و داراي برگهاي دندانه دار و پهن است. گلهاي آن درشت به رنگ سفيد مايل به قرمز يا ارغواني هستند كه به صورت دسته هاي سه تايي در اواخر تابستان ظاهر مي شود. گل ختمي انواع مختلفي دارد كه هر كدام رنگهاي متفاوتي دارند از جمله زرد، قرمز، بنفش و سفيد. ختمي هايي كه گل سفيد دارند كاربرد درماني بيشتري دارند. گل ختمي از اواسط خرداد تا اواخر پاييز گل دارد.
ختمی دارویی دارای ريشه ساده و کم و بيش منشعب به طول 10 تا 30 سانتي متر و ضخامت 2 تا 3 سانتي متر میباشد که رنگ قسمت خارجي ريشه قهوه اي تيره و لايه ي داخلي آن سفيد رنگ است. ساقه ختمی دارویی استوانه اي شکل و ارتفااع آن 80 تا 120 سانتي متر است پاي ساقه معمولا چوبي است برگها 3تا5 لبي و به صورت متناوب روي ساقه قرار مي گيرد و رنگ آن سبز تيره است که برگ هاي قسمت بالا يي تخم مرغي شکل وبرگ هاي قسمت پاييني ساقه قلبي شکل است. گل های ختمی دارویی کوچک و به رنگ سفيد يا صورتي کم رنگ می باشند. ميوه ختمی دارویی قهوه اي رنگ، مدور، مسطح و چند لايه اي است.
نياز اکولو ژيکي ختمی دارویی:
بذر ختمي دارويي 10 تا 15 روز پس از کاشت در دماي مناسب و رطوبت کافي سبز مي شود. خاک سبک ، عميق و حاوي ترکيبات هوموس ،خاک هاي مناسبي براي کشت اين گياه هستند. هواي گرم و رطوبت کافي نه تنها براي رويش اين گياه مناسب است بلکه در افزايش کيفيت و مواد موثره ي آن تاثير مطلوبي دارد.
تناوب کشت ختمی دارویی:
اگر چه ختمي دارويي را با هر گياهي مي توان به تناوب کشت کرد ولي بهتر است با گياهاني که دوره ي رويشي کوتاهي دارند به تناوب کشت شود تا پس از برداشت زمان کافي براي آماده ساختن زمين وجود داشته باشد.
مواد و عناصر مورد نياز ختمی دارویی:
کود حيواني پوسيده باعث عملکرد بهتر برگ، ريشه و افزایش میزان مواد موثره ي اين گياه می شود. بنابراين توصيه مي شود در فصل پاييز در هنگام آماده سازي زمين 20 تا 30 تن کود حيواني پوسيده به زمين اضافه شود. 35 تا 40 کيلو گرم در هکتار ازت ، 50 تا60 کيلو گرم در هکتار اکسيد فسفر و 80 تا 100 کيلو گرم در هکتار اکسيد پتاس به عنوان مقادير پايه برای رشد ختمی دارویی ضروری هستند.
آماده سازي خاک برای کاشت ختمی دارویی:
پس ازافزودن کود حيواني يا شيميايي مورد نياز گياه، انجام شخم عميق در فصل پاييز ضروري است. جمع آوري سنگ ها و قلوه سنگ هاي خاک باعث گسترش ريشه، افزايش عملکرد و رويش گياه مي شود و سبب افزايش عملکرد برگ و گل نيز مي شود. در اوايل بهار می بایست زمين را تسطيح و بستر خاک را براي کشت گياه آماده کرد.
تاريخ، فصل کاشت و روش کاشت ختمی دارویی:
ختمي دارويي توسط بذر يا از طريق رويشي قابل تکثیر می باشد. البته تکثير با بذر مناسبتر است. تکثير بذر به دو روش مستقيم و غير مستقيم انجام مي شود که در هر دو روش بذر به صورت ردیفی کشت می شود. نيمه اول فروردين يا آذر ماه زمان مناسبي براي کشت مستقيم ختمي دارويي است. در کشت مستقيم براي هر هکتار زمين به 5 تا 6 کيلوگرم بذر نياز است. در کشت غير مستقيم از اواخر بهار و اوايل تابستان زمان مناسبي براي کشت بذر ختمي دارويي در خزانه ازاد است. در روش کشت غیر مستقیم بذر مورد نياز براي هر هکتار يک کيلو گرم است. 2/5 تا 3 ماه پس از سبز شدن بذر ها در فصل پاييز يا اوايل بهار سال بعد نشاها را مي توان به زمين اصلي منتقل کرد. انتقال نشاء ها در فصل پاييز مناسبتر از فصل بهار است زيرا شوک حاصل از عمل انتقال در فصل پاييز کمتر خواهد بود. تکثير رويشي از طریق تقسيم ريشه انجام مي شود. بدین منظور اوايل پاييز ريشه ي گياهان 2 تا 3 ساله را به چند قطعه تقسيم کرده و در رديف هایي به فاصله 60 سانتي متر و فاصله ي دو بوته در طول رديف کاشت 50 سانتي متر کشت انجام میگیرد. زمان مناسب براي تکثير رويشي ختمي دارويي اوايل پاييز است. البته چون تکثير رويشي هزينه زيادی را در بردارد فقط در سطح کوچک از اين روش استفاده مي شود.
مراقبت و نگهداري از ختمی دارویی:
اگر از کشت بذر به صورت متغيير استفاده شود بايد از مرحله 2 تا 3 برگي آن را تنک کرد که فاصله ي بین دو بوته ي يک رديف 20 تا 25 سانتي متر ایجاد شود. در طول رويش گياه بايد 2 تا 3 بار علف هاي هرز آن را وجين کرد چون ختمي دارويي به علف کش ها حساس است. تا کنون علف کش مناسبي براي اين گياه انتخاب نشده است ولي از بيماري هاي قارچي آن ميتوان زنگ ختمي را نام برد و روش مبارزه با آن استفاده از سم تيلت به مقدار0/8 تا يک ليتر در هکتار و سم ويژيلويا ايمپاکت به مقدار 1 تا 1/2 ليتر در هکتار به صورت محلول پاشي می باشد. 2 تا 3 هفته پس از استفاده از سموم مذکور مجددا استفاده از آنها باید تکرار شود .
براي ضد عفوني کردن بذور ختمي دارويي مي توان آنها را در محلول 2 هزار سولفات مس به مدت 1/5 ساعت خيساند. بيماري قارچي ديگر آن بوته ميري است.
برداشت محصول ختمی دارویی:
به علت مواد موثر در اندام هاي مختلف مانند گل ها ،برگها ،شاخه هاي جوان و ريشه ها در زمان مناسب نسبت به برداشت هر يک بايد اقدام کرد
برگ ها در طول تابستان بايد برداشت کرد پس از برداشت آن را خشک وبسته بندي مي کنند که از هر 4 تا6کيلوگرم برگ تازه يک کيلو گرم برگ خشک بدست مي آيد در تير ماه هنگامي که گياه در مرحله ي گل دهي است پيکر رويشي گياه مي توان برداشت کرد با آبياري منظم وبه موقع گياهان مجددا شاخ وبرگهاي جديدي توليد ميکنند به طوري که در شهريور تا مهر بسته به اقليم محل رويش محصول را براي بار دوم برداشت مي کنند
براي خشک کردن گلها و شاخ هاي جوان وبرگها مي توان از سايه ونسيم ملايم باد يا از خشک کن هاي الکتريکي استفاده نمود که در درجه ي حرارت براي خشک کن هاي الکتريکي 40 تا 50 درجه سانتي گراد است برداشت ميوه در صورت مساعد بودن هوا در فصل پاييز سال دوم رويش انجام مي گيرد چنانچه هوا نا مساعد باشد در اوايل بهار نيز ميتوان ريشه ها را برداشت کرد بذر از گياهان دو ساله جمع آوري ميشود در صورت بذر گيري بايد از برداشت برگ ،گل وپيکر رويشي ختمي دارويي خودداري کرد
هنگامي که 80 درصد ميوه هاي گياه خاکستري رنگ شد ميوه ها را بايد برداشت و سپس خشک کرد عملکرد بذر 0/2 تا 0/5 تن در هکتار است.
ترکيبات شيميايي گیاه ختمی دارویی:
ريشه ختمي دارويي حاوي مواد موسيلاژ ي (پلي ساکاريد ) نشاسته ترکيبات قندي - پکتين – آسپاراژين و مقدار کمي روغن است. مواد موثره ي عمده ي برگ ها ي اين گياه را ترکيبات موسيلاژي و مقادير بسيار کمي اسانس است .
خواص درمانی ختمی دارویی:
ختمی دارویی تسکین دهنده حالت تهوع در انسان بوده و از تحریکات معده ممانعت میکند.
ختمی دارویی بسیار مدر بوده ودستگاه مجاری ادراریرا به خوبی به فعالیت وادار می کند.
ختیم دارویی از بروز حساسیت های مختلف جلوگیری می کند.
ختمی دارویی خلط آور است و دارای تاثیرات آرامش بخش بوده وبه عنوان داروی مسکن مصرف می شود.
ختمی دارویی از بروز و یا تشدید ناراحتی ها و زخم های دهان ،دندان،لثه و حتی گلو جلوگیری به عمل می آورد .
ختمی دارویی سرفه های شدید و برونشیت را درمان می کند.
ختمی دارویی ترشحات زنانگی و یا ترشح ناشی از التهاب مجاری ادراری رادرمان می کند.
ختمی دارویی کاهش دهنده فشار خون است.
برای خرید و تهیه بهترین نوع بذر ختمی دارویی با شکرت پاکان بذر اصفهان تماس حاصل نمایید
