شب بو

ام علمی گل شب بو: Matthiola incana

درصد خلوص بذر شب بو : 99%

درصد قوه نامیه بذر شب بو: 90%

وزن هزار دانه بذر شب بو: 1/9 گرم

خانواده: شب بویان(Brassisaceae)

میزان تحمل شب بو: سایه جزئی، بادهای تند،خاک رسی

آشنایی با گل شب بو : 

 نوع : 1  ساله, 2 ساله و چند ساله

اندازه گیاه شب بو : 20 تا 90 سانتیمتر 

رنگ گل شب بو: سفید, زرد ,قرمز, بنفش

اندازه گل شب بو:  تا 30 سانتي متر طول

زمان گل دهی شب بو: بهار

رنگ برگ شب بو: سبز پوشیده شده با موم سفید رنگ

اندازه برگ شب بو: طول 3 تا 8 سانتي متر

شکل برگ شب بو: بیضی شکل با نیزه ایی شکل 

حساسیت شب بو: آبیاری بیش از حد

شاخصه خاص شب بو : بوی خوش در شب

روش تکثیر شب بو: کاشت بذر, قلمه  

راهنمای پرورش گل  شب بو:

گل شب بو گیاهی با سطح نگهداری آسان است که گل های خوش بوی آن در ابتدای بهار نمایان می شود. زادگاه اصلی او اروپا است و برای تپه ها، حاشیه ها، گلدان و به صورت دستـه گل مناسب است.   برخی از شب بو ها یکساله هستند. این ارقام در بهار به گل می نشینند.برخی از ارقام شب بو , دوساله دوره ی رشد خود را سپری می کنند.گل آن به صورت خوشه انتهایی است.و دارای انواع کم پر و پرپر بوده و به خاطر گلهای معطر آن ارزشمند هستند. این گونه به دلیل مقاومت بالا در مقابل سرما یکی از بهترین گزینه ها برای فصل زمستان و بهار بوده و گلهای بریدنی خوبی تولید می کند.و دارای انواع, پاکوتاه (با ارتفاع 15-20 سانتی متر ), متوسط (با ارتفاع 20-55 سانتی متر ), پابلند (با ارتفاع 60-90 سانتی متر ) است.

نور مورد نیاز شب بو:

در طی فصل رشد به مکانی با نور مستقیم آفتاب نیاز دارد.این گیاه اصولا هوای گرم را تحمل نمی کند بنابراین میزان نور با توجه به میزان دما در نظر گرفته می شود, یعنی هر مقدار که هوا خنک تر باشد میزان نور مستقیم بیشتری را تحمل خواهد کرد.با افزایش دما اگر از شدت بیش از انداره نور محافظت نشود ابتدا گلها پژمرده می شوند و سپس تمامی گیاه پژمرده خواهد شد. 

آبیاری مناسب شب بو:

انواع مختلف شب بو به آبیاری بیش از اندازه حساسیت دارند در صورتی که آبیاری بیش از اندازه انجام شود ریشه آنها خواهد پوسید. بنابراین زمانی به آنان آب دهید که سطح خاک تا حدودی خشک شده باشد. 

 دمای مورد نیاز رشد شب بو:

تمامی انواع شب بو به هوای گرم حساسیت دارند و به همین دلیل در اوایل بهار گل می دهند.حتی نمونه هایی که در اصل دو ساله یا چند ساله هستند به عنوان گیاهی یکساله مورد کشت و کار قرار میگیرند.این گیاهان در اثر گرم شدن هوا ابتدا کمتر گل می دهد, سپس برگهای گیاه زرد شده و به تدریج می ریزند و گیاه از بین می رود. در برابر سرما مقاوم هستند. مقاومت برخی از انواع این گیاهان در برابر سرما به گونه ای است که بذر آنان را می توان در پاییز کاشت و گیاه سرمای زمستان را به خوبی تحمل می کنند و با فرارسیدن بهار گلهای بسیار زیبایی تولید می کنند.  استفاده از مالچ (خاک پوش), نقش موثری در کاهش دمای خاک و گرم شدن محیط اطراف ریشه و در نهایت افزایش عمر بوته ها را به همراه دارد. در تولیدات گلخانه ای نیز در طی شب دمای 13-10 درجه سانتیگراد و در طی روز دمای 18-15 درجه استفاده می شود.; در کاشت فضای آزاد نیز چندان تفاوتی با اعداد یاد شده ندارد . بهترین گلها وقتی تولید می شوند که دمای شبانه حدود 10 درجه و دمای روزانه 21-15 درجه باشد. زمانی که دمای هواافزایش یابد و از 25 درجه سانتیگراد بگذرد، کاهش رشد این گیاه و عدم گلدهی آن شروع خواهد شد.   

خاک مناسب برای کاشت شب بو:

گل شب بو به خاک سبک و با زهکش خوب نیاز دارد که خنثی تا کمی قلیایی و نسبتاً حاصلخیز باشد.ترکیب خاک برگ+ شن+ کود پوسیده گاوی+ خاک معمولی.  مناسب ترین PH خاک، برای رشد بهتر گیاه، 6 تا 7/5 است.

تغذیه گل شب بو:

گل شب بو به کمبود پتاسیم حساس می باشد و در چنین شرایطی حاشیه برگهای سوختگی از خود نشان می دهد. کوددهی را می توان از زمانی که گیاهان جوان از بذرها بیرون آمدند آغاز نمود.  

 تکثیر گل شب بو:

اغلب نشاء آن را در گلدان کشت می کنند و در طی زمستان در گلخانه سرد در دمای 5 تا 10 درجه سانتی گراد برای آن فراهم می کنند در اسفند ماه گلدانها را در هوای آزاد قرار می دهند. 

کاشت بذر گل شب بو:

مهمترین روش تکثیر گل شب بو کاشت بذر است که در دو زمان از سال انجام می گیرد , در مورد شب بو های یکساله و همچنین چند ساله معمولا بذر گیاه در اوایل بهار (بعد از رفع یخبندان بهاره) و یا در صورت داشتن امکانات 8-6 هفته قبل از رفع یخبندان در محیطی محافظت شده همانند داخل منزل و یا گلخانه کاشته می شوند سپس در اوایل بهار به زمین اصلی منتقل می شوند. شب بوهای دو ساله معمولا در تابستان کاشته می شوند و سپس در پاییز به مکان اصلی منتقل می شوند و بعد از سپری کردن زمستان و با فرارسیدن فصل بهار گلهای بسیار زیبایی تولید می کنند. برای بستر کاشت بذرها می توان از خاکی سبک همانند مخلوط خاک برگ+ کود پوسیده دامی+ خاک معمولی و یا هر ترکیب دیگری که بافت سبکی دارد استفاده کرد. قبل از مصرف مخلوط خاکی را الک کنید تا بافتی یکنواخت بدست آید. به منظور استفاده از گل شب بو در اوایل فروردین ماه بذر را در اواخر تابستان و یا اواخر پائیز می کارند. در مناطقی که دارای تابستان خنک هستند می‌توان بذر شب‌ بو را در اوایل بهار در خزانه کاشت در این حالت گلها اوایل تابستان تا اوایل پائیز ظاهر می‌شوند. برای کاشت مستقیم در زمین اصلی دمای مناسب بین 10 تا 12 درجه سانتیگراد است. برای کاشت در محیط داخلی منزل یا گلخانه دمای مناسب  16 تا 20 درجه سانتیگراد است. در طی جوانه زنی اگر دما به بیش از 24 درجه برسد جوانه زنی بذرها روی نخواهد داد ویا گیاهانی بسیار ضعیف که به بیماری های قارچی حساس هستند تولید میشود. عمق کاشت بذرها نباید بیشتر از 1/5 سانتیمتر باشد در غیر این صورت بذرها به خوبی جوانه نخواهند زد, زیرا بذر شب بو برای جوانه زنی به 8 تا 10 ساعت نور غیر مستقیم در طی روز نیاز دارد. فاصله مناسب بذرها در خزانه کاشت نیز حدود 3-2 سانتیمتر است. وجود لایه روی بذرها ;آنان را از خشک شدن تا حدودی محافظت می کند . در برخی از گلخانه های تجاری این لایه را از ورمی کولایت انتخاب می کنند که ماده ای با قابلیت جذب و نگهداری بسیار خوب رطوبت است. بعد از سبز کردن بذرها می توان دما را کاهش داد و تا 15 درجه سانتیگراد رساند. گیاهچه هایی که برگهای تیره تر از سایرین دارند را حذف کنید زیرا این گیاهان گلهایی کوچک و ساده تولید می کنند. گرما و نور شدید آفتاب می تواند مانع از جوانه زنی مناسب بذرها شود. البته فراموش نکنید که وجود نور برای جوانه زنی بذرها و رشد گیاهان جوان بسیار لازم و ضروری است.; جوانه زنی بذر های شب بو معمولا حدود 10 روز طول می کشد در طی این مدت هر مقدار که رطوبت، نور و دمای مورد نیاز بذرها فراهم شود علاوه بر سرعت یافتن جوانه زنی بذرها ، تعداد بیشتری از آنان جوانه خواهند زد. (البته هنگامی که بذرها به شکل مستقیم در محیط بیرون کاشته می شوند جوانه زنی بذرها حتی می تواند تا 20 روز نیز طول بکشد) برای نگهداری رطوبت در اطراف بذرها می توان پلاستیک شفافی را بر روی بستر کاشت آنان کشید. با مشاهده جوانه ها در سطح خاک می توانید پلاستیک را به تدر یج بردارید. گیاهان جوان را زمانی که دمای هوا حدود 12-10 درجه باشد می توان به فضای باز منتقل کرد و در خاک محیط اصلی کاشت کرد. فاصله مناسب بذرهایی که به شکل مستقیم در خاک باغچه کاشته می شوند و یا گیاهچه هایی که به باغچه منتقل می شوند در حدود 40-30 سانتیمتر; است . توجه: برای افزایش مدت زمان گلدهی گیاهان شب بو، می توانید در زمان کاشت بذر و با فاصله هر دو هفته یکبار نسبت به کاشت بذرها اقدام کنید. در این صورت گیاهانی خواهید داشت که در مراحل مختلف رشد خواهند بود و در آینده با فواصل زمانی از یکدیگر گل خواهند داد و در نتیجه برای مدت زمانی طولانی تر از گلهای این گیاه لذت خواهید برد. اگرچه روش متداولی نیست اما می توان انواع چندساله این گیاه را با گرفتن قلمه در طی فصل تابستان تکثیر کرد. 

روش خزانه کاری شب بو:

بذر را از اواسط تا اواخر بهار در عمق نیم سانتی متر در خزانه می کارند. دوره جوانه زدن این بذر در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد ۴ – ۲ هفته به طول می انجامد. حداقل فاصله بین دانه ها بهتر است ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر باشد. گلدان ها را در هفته حداقل سه تا چهار بار آبیاری کنید. برای زهکشی بهتر می توان، دو یا سه سوراخ در کف گلدان ها ایجاد کرده و از یک زیر گلدانی بزرگ استفاده کرد.   

روش نشا کاری گل شب بو:

پس از سرمای زمستانه به فاصله ۴۰×۳۰ سانتی متر در زمین اصلی نشا می شود. برای کاشت مستقیم از اواسط تا اواخر بهار بذر را در ردیفی به فاصله ۴۰ سانتی متر از یکدیگر کاشته می شوند. در مناطق سرد, شب بوی معمولی را در بهار نشاء می کنند که در این حالت اواخر بهار گل می دهد. 

کاشت شب بو در خانه:

 گل شب بو از انواع گیاهان زیبا با عطری خوش و قابلیت کاشت آسان در فضای آپارتمان است. برای این منظور نکات زیر را رعایت نمایید:  

- بهترین زمان برای کاشت این گیاه اوایل بهار یا اواخر زمستان است.

- دمای اتاق باید خنک باشد.

 - دانه ها را در عمق چهار سانتی متری خاک بکارید.

 - گلدان ها را در هفته حداقل سه تا چهار بار آبیاری کنید.

- برای زهکشی بهتر می توان، دو یا سه سوراخ در کف گلدان ها ایجاد کرده و از یک زیر گلدانی بزرگ استفاده کرد.  

کاشت گل شب بو در باغچه:

برای کاشت گل شب بو در باغچه ابتدا خاک را تا عمق 20 سانتیمتری شخم زده و خاک برگ و یا کود پوسیده گاوی را با خاک مخلوط کنید. 

 زمان گلدهی : بسته به زمان و محل کاشت بذر می‌توان در هر فصلی از سال آن را به گل نشاند ولی زمان گلدهی اصلی آن در تهران اواخر اسفند تا اواسط فصل بهار است. اگر گل شب بو قبل از گلدهی بیش از 6 ساعت در هر روز در دمای بالاتر از 18 درجه سانتیگراد قرار گیرد گل نخواهد داد. بهترین دمای شب هنگام برای گلدهی بهتر آن 4 ـ 2 درجه سانتیگراد است. 

آفات و بیماریهای گل شب بو :

گیاهان شب بو به پوسیدگی ریشه بسیار حساس هستند.بنابراین خاک آنان باید دارای زهکش بسیار خوبی باشد و نباید در آبیاری آنها زیاده روی شود.نشانه های این بیماری ریزش برگها و حالت پژمرده گی گیاه است و یکی از عوامل مهم بروز این بیماری همان آبیاری زیاد است.

 آفات گل شب بو عبارتند از:

شته , سفیدک داخلی (سفیدک دروغی), زنگ شب بو

کنه تارعنکبوتی، معدنچی برگ و تریپس

در آب و هوای مرطوب بیماریهای قارچی مانند "کپک سفید پودری" و یا " لکه برگی قارچی" می توانند گاهی مشکلاتی را برای گیاه ایجاد کنند.