نام علمی Alyssum homolucarpum
قدومه در ایران در بلندیهای بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد میروید. البته گونه campestre بسیار معروف می باشد و بنظر می رسد که بهترین و اقتصادی ترین گونه قدومه می باشد ودرفارسی تاجیکی به آن چشم بلبل میگویند.
گیاهشناسی:
گیاهی است یکساله به بلندی30-40سانتیمتر، شاخههای آن از قسمت پایینی گیاه منشعب شده و انشعابات به صورت افراشته و بسیار شکننده هستند. برگ آن کشیده قاشقی، دارای نوک کند و دندانههای کوتاه در نصفه بالایی برگ است. دمبرگ پوشیده ازکرک و پرز های ستارهای شکل است. میوه خورجینک تخم مرغی از پهنا نوکدار، بدون کرک دارای بال و کرک دار در حالت رسیدن قرمز رنگ پوشش میوه پهن و نامساوی است. دانهها بخش دارویی گیاه را تشکیل میدهند. دانهها گرد، پهن و خاکستری هستند. دارای پوشش نازک موسیلاژی هستند که درکنارههای دانه به صورت بال کوتاه و سفیدرنگ مشهود است. در زمان نرسیدن کامل میوه که پوسته آن به رنگ زرد دیده میشودجمعآوری میشود. اکثردانههای این جنس حاوی ترکیبات گلوکزاینولاتی هستند.
نیازهای اکولوژی:
انتشار عمومی این گونه در کشورهای مصر، عربستان ،فلسطین، ایران، پاکستان و عراق است. بذر قدومه در خاک های سبک و سنگریزه دار به خوبی سبز می شود و در خاک هــای سنگین از درصد سـبز شدن آن کاسته می شود. این گیاه به خشکی خاک و هوا متحمل است. سله خاک در موقع سبز شدن گیاهچه ها خسارت زیادی می زند.
کاشت، داشت و برداشت:
رایج ترین روش کاشت استفاده از بذر است. کاشت بذر قدومه در پاییز انجام می شود. گل دهی 3ماه و بذر حدود 6ماه پس از کاشت است. البته در بهار هم کشت می شود. در مناطقی مانند اصفهان و مشابه آن اول اسفند ماه قابل کشت می باشد. معمولاً امروزه بذر آن خاصیت دارویی دارد. در زمان رسیدگی بذر برداشت صورت می گیرد. بنظر می رسد در کشت زراعی در هر هکتار میزان 8تا 10 کیلوگرم بذر مصرف شود و میزان بذر تولیدی هم بین 1000تا 1200 کیلو برآورده می شود.
ولی به توجه به ویگور بذر و شرایط خاک معمولاً 2تا3 برابر این مصرف می شود.
خواص درمانی و کاربردها:
از قدومه عمدتاً به عنوان نرمکننده سینه، برطرف کننده سرفه و ملین استفاده میشود. از بذر قدومه همراه با بذر گیاهان دارویی دیگر در درمان بیماری های تنفسی، گلودرد، سرفه استفاده می شود. این بذر یکی از اجزای اصلی انواع چهارتخمه که محسوب می شود. این بذر لعاب تولید می کند.
استانداردهای بذری:
طول بذر به طور متوسط mm 9/1 و از 8/1 تا mm 2 متغیر بوده ، عرض بذر mm 6/1 ، قطر بذر mm 56/0 می باشد .شکل بذور قدومهتخم مرغی شکل وتقریباً مسطح لبه های حاشـیه بذر سـفید رنگ در نوک بذر شـیاری به چـشم می خورد.سطح بذر صاف قسمت های غشایی سفید رنگ بذر را احاطه کرده است .نوع میوه بذریخورجینک است. وزن هزار دانهبه طور متوسط 34/1 گرم و از 9/0 تا 6/1 گرم متغیر می باشد.تعداد بذر در کیلوگرم 746269 عدد می باشد.