نام علمی: Ziziphus spina - christi
درخت کنار در عربی و گاه فارسی سدر نیز نامیده می‌شود و در ایران معمولاً برگهای کوبیده آن را «سدر» می‌نامند. اما سدر خود درختی متفاوت و مدیترانه‌ای از تیره مخروطیان است که شباهت زیادی با کاج دارد.برگهای کنار کوچک و قلبی شکل و کشیده با سه رگبرگ برجسته است که گوشوارک آن به خار تبدیل شده‌است.
گونه های متعدد از جنس zizyphus در مناطق مختلف دنیا خصوصاً نواحی گرمسیری و همچنین نواحی مدیترانه ای رشد می کنند، درخت کنار نیز یکی از این گونه هاست که در نواحی مختلف جنوب کشور رویش می کند و دارای ارقام متعدد نیز می باشد.این درخت به صورت وحشی و نیمه وحشی و زراعی در اغلب مناطق خشک و نیمه خشک کشور دیده می شود .مقاوم به شوری و بالا بودن سطح آب زیرزمینی و خشکی زیاد می باشد. در شرایطی که درختان انبه و مرکبات قادر به رشد نیستند می تواند رشد کند. برای رشد و نمو بهتر، خاک های شنی عمیق و لوم با زهکش خوب را ترجیح می دهد. PH خاک خنثی و یا کمی قلیایی را بهتر تحمل می کند. درختان را اگر در فصل میوه دهی آبیاری کافی نمایند محصول بهتری خواهند داد و برای درخت سودمند خواهد بود.
نام های عمومی :
کنار سنجد گرجی ـ زال(فارسی) ـ سدر (عربی) ـ بیرو (هندی) ـ Lote tree Nabk tree (انگلیسی) ـ (فرانسوی) Jujubier
Christ thorn
مناطق انتشار :
عربستان ، فلسطین ، جنوب و جنوب غرب ایران ، جنوب پاکستان ، مغرب ، هند ، افغانستان ، لبنان و شرق آفریقا
خانواده:
Rhamnaceae
تیره:
Ziziphus spp(100 speices)
Ziziphus spina – Christi کنار معمولی در حاشیه باغات
Ziziphus Numularia ترش مزه و میوه ریز
Ziziphus Lotus
Ziziphus Mauritiana کنار هندی
Every continent
Ziziphus Jujuba عناب
از کنارهای موجود در شهرستان لامرد می توان به (کنار معمولی) Spina – Christi Z . و (ترش مزه و میوه ریز)Numularia Z . اشاره کرد .
ارزش غذایی
مصرف تازه خوری:
میوه کنار غنی از مواد قندی و ویتامین ها(A , B , C ) و غنی از مواد معدنی بویژه فسفر ، کلسیم و آهن می باشد . از میوه کنار محصولاتی همچون آب میوه کنار ، شکلات کنار ، شربت کنار ، مربای میوه کنار ، میوه خشک شده تهیه می کنند.
میوه نارس آن قابض و نفاخ و رسیده آن دیرهضم و خوردن دویست گرم آن مسهل صفرا از معده و روده هاست و حرارت را کاهش می دهد .خوردن میوه رسیده ترش آن بازکننده گرفتگی های مجاری و کشنده کرم معده و روده است . برای سرد مزاجان مضر است و باید با سکنجبین خورده شود . سرخ کرده و بو داده میوه کنار خیلی قاض است و برای اسهال و زخم روده و تب های گرم مناسب است .
دانه پخته آن قابض است ، ضماد کوبیده آن برای شکستگی اعضاء و تقویت آنها مفید است . اگردانه پخته آن را تا حدی که غلیظ شود بپزند و به اعضاء بدن بمالند ، برای رفع سستی بدن مفید می باشد.
برگ: ضماد برگ کنار و شستن بدن در حمام با برگ کنار برای زخمها ، پاک کردن چرک بدن ، تقویت موی سر ، جلوگیری از ریزش مو و تقویت اعصاب بسیار مفید است. از برگ کنار برای ضد عفونی و تحمل بدن در درجه حرارت بالا و کاهش تبخیر پوست استفاده می شود . عصاره سدر به ویژه درمورد بیماریهای قارچی پوست اثر ضد قارچی دارد.
در تولید ابریشم نیز می توان از برگهای کنار برای تغذیه کرم ابریشم استفاده کرد .
ریشه : خوردن آب جوشانده و پخته ریشه مغذی و مفید است ، حدود ۲۰۰ گرم ریشه را بیرون آورده ، تمیز کرده و پوست آن را خراش داده و در آب ریخته و می جوشانند تا عصاره ریشه بیرون آید تا آب آن سرخ رنگ شود ، پس از صاف کردن عصاره آن را می نوشند ، عصاره ریشه برای چاق شدن بدن و درخشندگی رنگ چهره سودمند است.
صمغ : صمغ پخته این درختان به منظور رفع شوره و خارش سر استفاده می شود.
گل : زنبور عسل از گل گونه های مختلف کنار تغذیه می کند. از درخت کنار جهت جنگل کاری و بیابان زدایی ، حصار و بادشکن استفاده می شود.
خصوصیات درخت کنار :
دوره خواب تابستانه (کاهش مصرف آب)
ریشه بسیار عمیق و مقاوم در برابر تنش های آبی و محیطی
مقاوم در برابر شرایط شور و قلیایی خاک
اوج نیاز آبی مقارن با بارندگی های فصلی که در آبان و آذر می باشد.
نیاز آبی بین ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ متر مکعب در هکتار می باشد.
