شوید
شوید یا شِود یا شبت متعلق به خانواده چتریان Apiaceae با نام علمی Anethum graveolens میباشد.مبدا پیدایش آن جنوب اروپا است.شوید جز گیاهان دارویی و ادویه ای محسوب میشود.درایران بیشتر ازساقه و برگ استفاده میشود، اما برخی از کشورها بذر استفاده بیشتری دارد.
*گیاهشناسی
گیاهی یکساله یا دوساله و روزبلند میباشد.گاهی طول شوید به یک متر نیز میرسد.ساقه شوید گرد،شفاف،منشعب و در محل گره ها کمی فرورفته است،ساقه معمولا زمانیکه به 30-20 سانتی متر رسیدآماده برداشت میشود.طول ریشه شوید متغیر و ما بین 100-30 سانتی متر میباشدبرگ ها کوچک و سه برگچه ای با بریدگی های عمیق هستند.میوه شیزوکارپ کشیده و دارای رگه های برجسته میباشد.
*آماده سازی زمین جهت کاشت شوید:
در فصل پاییز زمین را شخم بزنید و کامل با خاک زیرورو کنید.علف های هرز را ریشه کن کنید سپس در اواخر اسفند تا اوایل فروردین زمین را با دیسک و ماله آماده کشت کنید.
شوید گیاه کم توقعی است،20-15 تن کود دامی پوسیده، 100-80 کیلوگرم کود ازته(سرک)،200 کیلوگرم سولفات آمونیوم در هکتار نیاز دارد.
*کاشت شوید:
درصورت امکان از بذور پرایم شده استفاده کنید تا در خصوص میزان جوانه زنی و سرعت جوانه زنی شاهد مطلوبیت بیشتری باشید.
بهترین زمان کاشت شوید پس ازسرما، در اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت میباشد.همچنین در مناطق گرم شوید در پاییز کشت میشود. کشت شوید اغلب بصورت دستپاش و کرتی میباشد.
دوره رشد این سبزی کوتاه و پس از سبز شدن تا گلدهی حدود 70 روز میباشد که با برداشت مکرر، دوره رشد رویشی افزایش مییابد.
سایه اندازی بوته ها سبب ترد شدن ساقه ها میشود.شوید را میتوان کشت همراه با کاهو یا تربچه انجام داد.
*خاک مناسب کاشت شوید:
خاک های لومی کمی اسیدی که دارای زهکش مناسب باشد با PH 6.5-5.6 برای کاشت شوید مناسب است.
*آبیاری شوید:
آبیاری منظم 7-5 روز یکبار انجام شود.
*میزان بذر مورد نیاز جهت کاشت:
وزن هزاردانه شوید 1.6 گرم میباشد.
بسته به نوع کشت میزان بذر مورد نیاز در هکتار 40-8 کیلوگرم میباشد.
*عملکرد شوید:
عملکرد بذر شوید حدود 1000-600 کیلوگرم میباشد و میزان محصول پیکر رویشی تَر 6-4 تن و محصول پیکر رویشی خشک حدود 500-300 کیلوگرم میباشد.
به منظور استخراج اسانس از برگ و ساقه بهتر است گیاه از ناحیه 25-20 سانتی متری قسمت فوقانی بریده شوند. از 25-15 تن پیکر رویشی 80-40 کیلوگرم اسانس استخراج می شودو از 1800-700 کیلوگرم بذر 20-40 کیلوگرم اسانس استخراج می شود.
*برداشت شوید:
برداشت شوید معمولا یک مرتبه و وقتی طول گیاه به 40-30 سانتی متر رسید انجام میگیرد، قبل از برداشت زمین آبیاری میشود و محصول یا با ریشه یا بدون آن به بازار ارایه میشود.برای بذرگیری محصول بهاره را برداشت نکرده و اواخر تابستان برداشت میشود.محصول پاییزه شوید اواخر آبان برداشت میشود.
*آفات و بیماری های شوید:
-ویروس C.M.V
-ویروس موزاییک یونجه
-قارچ فوزاریوم
-پزیدوموناس
-زنگ شوید
*خواص شوید:
-به سلامت معده و دستگاه گوارش کمک میکند.
-در درمان یبوست موثر است.
-در بهبود سلامت دندان موثر است.
-تاثیر بر سلامت روان دارد.
-سبب کاهش علایم قاعدگی و یائسگی میشود.
-باعث کنترل قندخون و کلسترول میشود.
جدول ارزش غذایی برگ خام شوید (مقدار در 100 گرم)
فیبر | آب | چربی | پروتئین | کربوهیدرات | انرژی(کالری)
|
2.10 گرم | 85.95گرم | 1.12گرم | 3.46گرم | 7.02گرم | 43کیلوکالری
|
*سولات رایج:
1.آیا بذر شوید ارقام مختلف دارد؟
در حد رقم نه ولی جمعیت مختلف دارد،ورامینی-اصفهانی-هراز و آذربایجانی
2.شوید ورامین با شویدهای دیگر چه تفاوتی دارد؟
دیرگل ده است یعنی تعداد چین برگ آن بیشتر است و عملکرد برگ آن بیشتر است.
3.آیا خشک شدن شوید برگ شوید متد خاصی دارد؟
متد خاصی ندارد ولی باید در سایه خشک شود و برگ ها زرد نشوند